Tjarda Struik: een atypische burgemeester – Rabo &Co – Rabo &Co (rabobank.nl)
- Auteur: Marijn Kramp
- Fotograaf: Frank Ruiter
Tjarda Struik is op veel fronten een atypische burgemeester. Ze is met haar 38 jaar relatief jong, ze is bijna blind, heeft beperkte ervaring in het openbaar bestuur en is als influencer – of zoals ze het zelf noemt: blindfluencer – zeer actief op sociale media. ‘En toch heeft Leiderdorp mij gekozen als burgemeester.’ Nog elke dag is ze daar blij om. Want het burgemeestersambt overtreft al haar verwachtingen. ‘Het is nog veel leuker dan ik dacht.’
Ze vertelde het al jaren tegen iedereen die ernaar vroeg. Tjarda Struiks droombaan was die van burgemeester. Sinds een half jaar is Struik (38) dat ook. In Leiderdorp. Daar is zij, zoals ze dat zelf in haar vlogs noemt, ‘de bijna blinde burgemeester van’. En waarom ze dat wilde? ‘Omdat ik vind dat in Nederland iemand die bijna blind is burgemeester moet kunnen zijn. Maar vooral ook omdat ik graag dingen doe die bijdragen aan een beter leven voor een ander. En daar ben je als burgemeester voortdurend mee bezig.’
Blindfluencer
Struik ziet maar vijf procent. Ze vindt haar weg met hulp van anderen en een blindenstok. Hoe haar dat afgaat, is regelmatig te zien op sociale media, want Struik is ‘blindfluencer’, zoals ze het zelf noemt. Door mensen een inkijkje te geven in haar leven hoopt ze begrip te kweken voor mensen met een beperking.
Dat ontbreekt nog vaak, merkt zij elke dag. ‘In een taxi of in een winkel praten mensen vaak over mijn hoofd tegen mijn man. Vragen ze of het niet zwaar is, zo’n blinde vrouw. Of tonen ze zich verbaasd dat ik nog kinderen kan krijgen. Soms denken mensen ook dat ze heel hard moeten gaan praten. Of dat ze mij niet mogen aankijken, omdat ik hen niet aankijk. Beperkingen wekken ongemak op. Dat hoop ik met mijn vlogs te doorbreken.’
Gewoon Tjarda
Nu ze burgemeester van Leiderdorp is, gaan die vlogs regelmatig over haar nieuwe functie. Haar volgers zien hoe ze als bijna blinde burgemeester scholen bezoekt, het huisvuil ophaalt, met boa’s op pad gaat en winkels opent. Het gaat gepaard met de nodige humor en een stevige dosis zelfspot.
Die keer dat ze per ongeluk een hele ochtend als burgemeester haar jasje binnenstebuiten droeg, is ook te zien op sociale media. Het is niet bedoeld om grappig te zijn, legt ze uit. ‘Maar blind zijn is best onhandig, dat laat ik gewoon zien. Zelf kan ik vaak wel lachen om die onhandigheid.’
Geen doorsnee burgemeester
Ze zoekt voortdurend naar een goede balans, vertelt ze. ‘Ik probeer zoveel mogelijk mezelf te blijven, gewoon Tjarda, maar ik ben geen doorsnee burgemeester. Terwijl mensen soms ook gewoon een klassieke burgemeester willen, hè? Dat moet ik ook kunnen.’
Ze hoopt dat haar vlogs ertoe bijdragen dat veel meer mensen burgemeester willen worden. ‘Dat ze zien hoe bijzonder het is en mooi als je samen aan een gemeente mag werken. Dat deze baan niet alleen voor de mensen met de “zeven vinkjes” is weggelegd, maar voor iedereen. Ik wil dat het straks heel normaal is dat iemand met een beperking burgemeester of wethouder is.’
Groot cadeau
Het ambt van burgemeester overtreft haar verwachtingen. ‘Het is nog veel leuker dan ik dacht.’ Dat komt doordat Leiderdorp erg goed bevalt. ‘Mooie gemeente met leuke inwoners. Lekker direct. Daar hou ik van.’ En door de ‘magie van het ambt’. ‘Als er groot verdriet is, of als mensen boos zijn, en de burgemeester komt langs, betekent dat heel veel voor mensen. Het maakt dan niet uit wie die burgemeester is. Alleen door er te zijn en naar hen te luisteren, helpt al. Er is nog zoveel respect voor het ambt.’ Ze ervaart dat als een groot cadeau.
‘Ik was vooral bezig met alles wat ik nog moest leren om een goede burgemeester te kunnen zijn. Kennis vergaren over openbare orde en veiligheid, college- en gemeenteraadsvergaderingen leiden…, daar wist ik nog onvoldoende van. De ontdekking dat “er gewoon zijn als burgemeester” enorm wordt gewaardeerd, vond ik heel bijzonder.’
Coach
Ook fijn was de ontdekking dat ze al heel veel kon. Het ambt doet een stevig beroep op haar coachende vermogen en daar heeft ze als psycholoog veel ervaring in. ‘Als burgemeester probeer ik vooral te verbinden. Dat vind ik belangrijk. Luisteren naar mensen, ook als ze tegenover elkaar staan. Mensen te bewegen om samen stappen te zetten, begrip voor elkaar te creëren. Een groot deel van het werk komt daarop neer en dat is niet nieuw voor mij.’
Raadsvergadering is topsport
Dat ze maar vijf procent ziet, maakt het werk heel inspannend. ‘Zo is dat met alle beperkingen: het is structureel een vermoeiender leven. Als iemand in een vergadering moeilijk zit te kijken, zie ik dat niet. Een raadsvergadering is voor elke burgemeester topsport, maar voor mij helemaal. Ik zie het niet als een raadslid zit te wippen op zijn stoel of met handgebaren aangeeft dat hij of zij een spreekbeurt wil. Ik heb iemand nodig die mij dat soort zaken influistert, die ervoor zorgt dat de non-verbale communicatie mij niet ontgaat. En ik spits mijn oren en zet mijn gevoel op scherp.’
Gehoor en gevoel extra goed ontwikkeld
Haar gehoor en gevoel zijn extra goed ontwikkeld en dat heeft ook voordelen. ‘Ik vraag om verduidelijking als ik iets voel wat ik niet begrijp. Dat is soms best spannend om te doen, maar ik heb die uitleg echt nodig. Zo van: ik hoor dit en dat, maar ik voel dat er spanning hangt. Soms krijg je daardoor sluimerende kwesties sneller boven tafel.
Het zou mooi zijn als mijn beperking op die manier bijdraagt aan een verbetering van het openbaar bestuur. Dat mensen beter met elkaar gaan communiceren en beter naar elkaar gaan luisteren.’